okiem-konia: czerwca 2011

czwartek, 30 czerwca 2011

dręgi faulee i inne

a oto kilka roślin trujących i śmiertelnie trujacych dla konia
1.bukszpan zwyczajny
2.skrzyp blotny
3.cis pospolity
4.lulek czarny

WKKW (Wszechstronny Konkurs Konia Wierzchowego) – jeden z najbardziej widowiskowych sportów konnych należący do dyscyplin olimpijskich. Jest wszechstronnym sprawdzianem konia i jeźdźca. Odbywa się w czasie trzech dni, podczas których przebiegają trzy próby.

Dzień 1

Próba ujeżdżenia, która rozgrywana jest zgodnie z zasadami konkursu obowiązującego w danej klasie. Polega na wykonaniu odpowiednich figur na ograniczonym terenie o wymiarach 20 x 60 m. Jeden do trzech sędziów ocenia precyzję i elegancję wykonania figury (w skali od 0-10), posłuszeństwo konia, jego sposób poruszania się w stępie, kłusie i galopie, a także dosiad jeźdźca.

dzień2 próba składa się z 4 cześci:

drogi i ścieżki – rozgrywane w terenie naturalnym, dystans 4-9 km, w tempie ok. 220 m/min, dystans można pokonać dowolnym chodem, dopuszczalne jest nawet prowadzenie konia w ręku pod warunkiem, że zmieści się w normie czasowej i linie startu i mety zostaje przekroczona wierzchem
stipl – rozgrywane na torze stiplowym, dystans 2-3 km, w tempie ok. 640-690 m/min, na torze znajduje się 6-8 przeszkód o wysokości do 120 cm z miękkimi elementami pozwalającymi koniowi na tzw. czesanie
drogi i ścieżki – rozgrywane w terenie naturalnym, dystans 4-9 km, w tempie ok. 220 m/min, dystans można pokonać dowolnym chodem, dopuszczalne jest nawet prowadzenie konia w ręku pod warunkiem, że zmieści się w normie czasowej i linie startu i mety zostaje przekroczona wierzchem
kross (próba terenowa, ang. cross country) – rozgrywany w urozmaiconym terenie z przeszkodami stałymi, dystans długości od 2300 do 6400 m, prędkość od 500 do 570 m/min, w zależności od klasy konkursu, na trasie znajduje się 15-40 przeszkód o wysokości do 125 cm (zależy od klasy konkursu), zeskok maksymalnie 200 cm. Przeszkody o dużym stopniu trudności muszą mieć alternatywną możliwość ich pokonania, łatwiejszą, ale bardziej czasochłonną.
Od paru lat nie rozgrywa się trzech pierwszych części, a cała konkurencja rozgrywana jest w czasie dwóch, a nawet jednego dnia^[2].

Dzień 3[edytuj]

Konkurs skoków – rozgrywany na zasadzie konkursu dokładności (w przypadku równej liczby punktów obowiązuje dogrywka o pierwsze miejsce), przeszkody zbudowane są z drewnianych elementów, mają wysokość od 100 do 120 cm i nawet lekkie potrącenie drąga przez konia powoduje zrzutkę, a w konsekwencji punkty karne. Konkurs na parkurze jest sprawdzianem kondycji konia po próbie wytrzymałości.

Przed każdą z prób przeprowadzana jest kontrola weterynaryjna, jakiekolwiek objawy niedyspozycji konia powodują natychmiastową eliminację z zawodów.

Mistrzowie dresażu

Mistrzynią w ujeżdżeniu jest Holenderka Anky van Grunsven, która zdobyła złoto na igrzyskach olimpijskich w 2000, 2004 i 2008 roku.

W Polsce najbardziej liczącymi się zawodnikami są obecnie:

Katarzyna Milczarek (wielokrotna mistrzyni Polski, w roku 2009 wygrała konkurs Grand Prix FREE STYLE w Pucharze Świata [EQUISPORT WORLD CUP 2009])
Michał Rapcewicz (aktualny mistrz Polski, olimpijczyk 2008),
Justyna Dysarz (złota medalistka Halowego Pucharu Polski - również 2008),
Żaneta Skowrońska (wielokrotna medalistka mistrzostw Polski)
Maja Wieczorek (czołowa zawodniczka młodej kadry)
Teresa Tomaszewska (wielokrotna medalistka mistrzostw Polski)
Małgorzata Morsztyn (1995-1998 zdobyła medale Mistrzostw Polski; w roku 1999 zajęła I miejsce Halowych Mistrzostw Polski /Odysej/, II miejsce Mistrzostw Polski /Donostio/; w roku 2000 zdobyła I miejsce Mistrzostw Polski /Donostio/; w roku 2001 wzięła udział w finale Pucharu Świata w ujeżdżeniu gdzie zajęła 11-ste miejsce /Donostio/)

Pia ff

Areny zawodów

Konkursy w ujeżdżeniu rozgrywane są na piaszczystym czworoboku o wymiarach 20 x 40 m (w konkursach dla kucy) lub 20 x 60 m (kuce dla klasy N oraz duże konie ). Czworobok jest oznaczony tablicami z literami i ogrodzony szrankami. Konkursy w niższych klasach oceniane są przez jednego (do 3) sędziego, który stoi za znakiem C dokładnie w linii środkowej czworoboku. W klasach wyższych oceny wystawia trzech lub pięciu sędziów. Każdy z nich znajduje się przy jednym z końców linii centralnej. Sędzia ocenia zawodnika w 10. punktowej skali. Ocena końcowa zawodnika podawana jest w procentach.

Konkursy w najniższych klasach wymagają opanowania podstawowych ruchów, takich jak 20. lub 15. metrowe koło. Inne elementy wykonywane w konkursie ujeżdżenia to stęp zebrany i wyciągnięty, kłus zebrany i wyciągnięty, galop zebrany i wyciągnięty, ciąg w lewo, ciąg w prawo, lotna zmiana nogi co cztery/trzy/dwie foule, co foule, pasaż, piaff.

Od początku lat osiemdziesiątych XX w. wprowadzono programy dowolne z muzyką (tzw. Kür). Jeździec wykonuje własny program ułożony z określonego zestawu ruchów i figur (w zależności od klasy trudności programu) z odpowiednio dobranym podkładem muzycznym.

Zawodnik wjeżdża na czworobok w punkcie A i dojeżdża linią centralną do punktu X. Następuje ukłon - kobieta trzyma wodze lewą ręką, a prawą opuszcza na bok. Mężczyzna zdejmuje kapelusz, po czym kłania się jak kobieta. Występ zawsze kończy się przejazdem przez środek i ukłonem jak na powitanie. Zawodnik opuszcza czworobok stępem w punkcie A.

Strój zawodnika i rząd konia określają przepisy jeździeckie. W zawodach wyższej rangi strój zawodnika składa się obowiązkowo z: czarnego lub granatowego fraka, cylindra, białych lub kremowych bryczesów, plastronu lub krawata, rękawiczek, długich czarnych butów i ostróg. Używanie bata (tylko ujeżdżeniowego) jest dozwolone jedynie na zawodach poniżej MP. Jeźdźcy uprawnieni do noszenia munduru mogą w nim występować na zawodach. W niższych klasach wymagane jest kiełznanie wędzidłowe, w wyższych - munsztukowe. Obowiązuje siodłoujeżdżeniowe, czyli o wydłużonych tybinkach, do jazdy na długich strzemionach.

Ujeżdżenie (dresaż, fr. dressage - tresura) dyscyplina jeździecka polegająca na wykonywaniu określonych figur na czworoboku. Wykonywane figury są wynikiem rozwinięcia naturalnych zdolności ruchowych konia. Znajomość podstaw tej dyscypliny jest konieczna do uprawiania innych rodzajów sportu jeździeckiego takich jak skoki przez przeszkody, jest też jedną z trzech części, jakie obejmuje WKKW.

oo - koń czystej krwi arabskiej
xx - koń pełnej krwi angielskiej
xxoo - koń czystej krwi angloarabskiej
o - koń półkrwi arabskiej
x - koń półkrwi angielskiej
xo - koń półkrwi angloarabskiej
wlkp - koń wielkopolski
m - koń małopolski
sp - koń szlachetny półkrwi
z - koń zimnokrwisty
hc - koń huculski
kn - konik polski
fd - koń fiordzki
kf - kuc feliński
hafl - haflinger
DRP - deutche reit pony - niemiecki kuc wierzchowy
welch , kuc wal - kuc walijski
kuc szetl - kuc szetlandzki
trak - koń trakeński
holszt - koń holsztyński
han - koń hanowerski
westf - koń westfalski
old - koń oldenburski
fryz - koń fryzyjski
lp - koń lipcański
andal - koń andaluzyjski

Najstarszy koń, który wygrał gonitwę

Najstarszym koniem. który wygrał gonitwę, był osiemnastoletni Revenge. Odniósł zwycięstwo w Shrewsbury w Anglii, w 1970 r.

Najwyższy koński skok

Rekord świata w potędze skoku wynosi 2,47 m. Przeszkodę taką pokonał kapitan Alberto Larraguibel Morales na koniu Huaso 5 lutego 1949 r. w Santiago w Chile.

Najdłuższy koński skok

Najdłuższy skok nad przeszkodą wodną wykonał Something pod Andre Ferreirą w Johannesburgu 25 kwietnia 1975 r. Jego długośc to około 8,25 m (27 stóp i 6 cali).

Największa ilość wygranych gonitw

Kłusak Goldsmith Maid ustanowił rekord wygranych 350 gonitw w okresie od 1864 do 1877 r.

Najwięcej złotych medali olimpijskich w Wszestronnym Konkursie Konia Wierzchowego

Holender Karol Pahud de Mortanges jest rekordzistą – posiada cztery złote medale olimpijskie w Wszestronnym Konkursie Konia Wierzchowego. W 1924 r. zespołowo, 1928 r. zespołowo i indywidualnie i w 1932 r. indywidualnie.

Najwięcej zdobytych złotych medali pod rząd

Nowozelandczyk Mark Todd 2 razy zdobył indywidualny złoty medal olimpijski w Wszestronnym Konkursie Konia Wierzchowego: w 1984 i 1988 roku.

Największa ilość zwycięstw w Wszestronnym Konkursie Konia Wierzchowego

Wielka Brytania trzy razy zwyciężyła w mistrzostwach świata w Wszestronnym Konkursie Konia Wierzchowego: w 1970, 1982, 1986 r.

Największa ilość zrobionych salt na grzbiecie konia

James Robinson wykonał 23 salta na grzbiecie konia w cyrku Spaldinga i Rogersa. Miało to miejsce w Pittsburghu w Pensylwanii w 1856 r.

Najwyższa nagroda za wygraną gonitwę

Najwyższa nagroda za wygraną gonitwę wynosi 2,4 miliona dolarów (2400000 $). Można ją otrzymać, zwyciężając w Dubai World Cup.

Najstarszy koń wyścigowy

Najstarszym koniem wyścigowym pełniej krwi był Tango Duke urodzony w 1935 r., padł 25.01.1978 r. w wieku 42 lat.

Punktacja

Najczęściej podstawą w ocenianiu zawodników jest najkrótszy czas przebiegu i najmniejsza ilość błędów, którymi są (do konkursu o wysokosci 125cm włącznie):

strącenie przeszkody (4 punkty karne)
pierwsza odmowa skoku (4 punkty karne)
druga odmowa skoku (8 punktów karnych)
trzecia odmowa skoku (eliminacja)
upadek jeźdźca lub konia i jeźdźca (eliminacja)
pomylenie trasy przebiegu (eliminacja)
przekroczenie normy czasu (za każde rozpoczęte 4 sekundy- 1pkt karny, w rozgrywkach za każdą rozpoczętą sekundę 1pkt karny)

W konkursach od 130cm włącznie (klasa C) obowiązuje tylko jedna odmowa skoku, druga powoduje eliminacje z konkursu ^[1]

Najwyższy koń

Najwyższym udokumentowanym koniem był wałach rasy shire, o imieniu Samson. Urodził się w 1846 r. W 1850 r. mierzył 215 cm i ważył 1524 kg.

klasy konkursów skokowych

W Polsce od 1 stycznia 2009 roku obowiązują następujące klasy konkursów określone między innymi maksymalną wysokością przeszkód:

LL – do 90 cm
L – 100 cm
L1 – 105 cm
P – 110 cm
P1 – 115 cm
N – 120 cm
N1 – 125 cm
C – 130 cm
C1 – 135 cm
CC – 140 cm
CC1 – 145 cm
CS – 150 cm
CS1 – 155 cm

W niektórych konkursach (Potęga skoku, 6 Barier) Przeszkody mogą sięgać nawet ponad 2 metry.

Co najmniej 50% przeszkód musi mieć wymiar odpowiadający klasie konkursu. Pozostałe przeszkody mogą być o 5 cm wyższe lub niższe.

Najmniejszy koń

Najmniejszym zarejestrowanym koniem był ogier Little Pumpkin rasy falabella, urodzony 15.04.1973 r. Miał on 35,5 cm wzrostu i ważył 9 kg w 1975 r.

Najszybszy koń

Najszybszym koniem był Big Racket, który osiągnął zdumiewającą szybkość 69,9 km/h w

rekordy ;)

Najdłużej żyjący koń

Najdłużej żyjący zarejestrowany koń to Old Billy urodzony w 1760 r. Padł 27.11.1822 r. osiągając niesamowity wiek 62 lat.

skoki przez przeszkody

Skoki przez przeszkody – jeździecka konkurencja sportowa. Pierwsze oficjalne zawody w skokach odbyły się w 1864 roku w Dublinie. Od 1900 roku (olimpiada w Paryżu) jest to dyscyplina olimpijska^[1].

Konkurencja polega na tym, że na parkurze (ogrodzonym placu na świeżym powietrzu lub w hali) ustawia się kilka lub kilkanaście przeszkód, które końwraz ze swym jeźdźcem musi pokonać w określonej kolejności i czasie, z jak najmniejszą liczbą zrzutek, przypadków nieposłuszeństwa, czyli wyłamań (ominięć przeszkody), odmów (zatrzymań przed przeszkodą) i upadków. Za każdy błąd koń i jeździec otrzymują punkty karne. Jeśli kilku jeźdźców pokona parkur w regulaminowym czasie, bez żadnego błędu, zarządza się dogrywkę, podczas której przeszkód jest mniej, jednak są one trudniejsze. Zwycięzca dogrywki wygrywa konkurs.

Istnieje wiele rodzajów przeszkód, a te najczęściej spotykane to stacjonata, doublebarre, okser, triplebarre, mur, oraz rów z wodą. W zależności od klasy i rodzaju konkursu na parkurze ustawionych jest od 8 do 13 przeszkód.

Cwał konia

Cwał – najszybsza odmiana chodu końskiego; występują 4 takty uderzeń kopyt. Nogi konia stawiane są w kolejności: lewa tylna – prawa tylna – lewa przednia – prawa przednia lub odwrotnie, poczynając od nogi prawej tylniej. Następnie występuje faza lotu, kiedy wszystkie nogi konia znajdują się w powietrzu.^[1]

Cwał jest odmianą galopu wyciągniętego – oprócz tego, że ślady kopyt tylnych przekraczają ślady kopyt przednich, koń porusza się tak szybko, że rozbija chód na cztery takty (każdy galop jest trzytaktowy, prócz cwału, który ma cztery takty). Noga prowadząca pracuje w cwale tak samo, jak w galopie.^[1]

W cwale jeździec unosi się z siodła do półsiadu, odciążając w ten sposób grzbiet konia. Cwał jest chodem wykorzystywanym podczaswyścigów konnych.

Najszybsze konie świata (pełna krew angielska) cwałują z prędkością nawet ponad 60 km/h. Najwyższa zarejestrowana prędkość, jaką osiągnął koń, to 69,6 km/godz. Rekordzistą jest koń wyścigowy Big Rackett.

Cwał – na podstawie 16 zdjęć Eadwearda Muybridgea z1887 roku

Inochód konia

Inochód (skrocz, ang. pace) – naturalny sposób poruszania się niektórych ssaków kopytnych i psowatych polegający na unoszeniu jednocześnie obukończyn z jednej strony ciała, np. lewej przedniej i lewej tylnej, a następnie prawej przedniej i prawej tylnej. W chodzie tym, podobnie jak w kłusie, słychać dwa takty.

Inochód zaliczany jest do chodu dwutaktowego konia. Niektóre konie poruszają się w ten sposób naturalnie niezależnie od prędkości. W polskichhodowlach konie chodzące inochodem zdarzają się bardzo rzadko.

Ten rodzaj chodu obserwuje się też np. u wielbłądów, żyraf i zwierząt drapieżnych, takich jak wilk grzywiasty, oraz niektórych ras psów, np. Fila Brasileiro.

inochód

galop konia

Galop - jest chodem trzytaktowym konia (ogólnie - koniowatych), jeden "skok" nazywa się z francuskiego foule. Po każdej foule konia następuje faza zawieszenia. W zależności od tego, która para kończyn wysuwa się bardziej do przodu, rozróżniamy galop z prawej lub lewej nogi. Zwykle koń galopuje na nogę odpowiadającą kierunkowi ruchu (wewnętrzna para nóg wysuwa się do przodu). Jeżeli wysuwająca się do przodu para kończyn jest parą zewnętrzną, koń porusza się kontrgalopem.

Rozróżniamy następujące tempa galopu:

Galop roboczy: Jest to galop w naturalnym rytmie konia; równomierny i rytmiczny; stosowany w dyscycplinie ujeżdżenia podczas wykonywania większości figur na czworoboku np. wolty i ciągi.
Galop pośredni: Zmusza konia do wzmożonej pracy grzbietem oraz zwiększenia stopnia uginania i prostowania tylnych kończyn. Tempo równomierne wynosi 340-350 m/min.
Galop zebrany: Zwolniony do minimum. Dzięki maksymalnemu podstawieniu zadu środek ciężkości przesuwa się do tyłu. Szyja jest wygięta, wysoko podniesiona, czoło pionowo. Galop zebrany wymaga od konia gibkości i dobrego wytrenowania. Chód ten bardzo obciąża stawy skokowe, nie należy go więc nadużywać. W ujeżdżeniu na czworoboku stosowany przy wykonywaniu np. półpiruetów i piruetów.
Galop wyciągnięty: Koń wydłuża nogi na tyle, na ile pozwala mu budowa jego ciała. Ruchy są bardziej wyciągnięte niż w galopie pośrednim. Tempo wynosi ok. 550 m/min.
Galop wyścigowy: Zobacz cwał.; galop; galop zebrany; galop wyścigowy


Łykawość: Jedną z najbardziej rozpowszechnionych wad wśród koni jest łykawość. Nie bez powodu należy ona do tzw. wad zwrotnych przy zakupie koni. Zamiast przez cały czas chrupać paszę konie tykają powietrze. Z początku potrzebują stałego oparcia dla siekaczy: krawędź żłobu, drzwi od boksu, krata czy jakikolwiek słupek ogrodzeniowy w zupełności im wystarczy. Łykawość uzależnia - rozwijając się potem w łykanie bez podparcia. Łykawości nie można oduczyć. Właściwy chów z wieloma urozmaiceniami może spowodować wstrzymanie nałogu, np. specjalny rzemień zapinany na gardle powoduje ból przy tej czynności - co jest sposobem niezbyt miłym dla konia. Łykawość w dłuższym okresie przynosi jednak szkody i zagraża układowi pokarmowemu zwierzęcia.

Kłus konia

Kłus – chód dwutaktowy konia (również osła, zebry i innych koniowatych). Podczas kłusa dwie przeciwległe kończyny – prawa przednia i lewa tylna (bądź odwrotnie) jednocześnie odbijają się od ziemi.

Istnieją cztery rodzaje kłusa wykonywanego przez konia:

kłus roboczy – naturalny chód konia, w którym koń porusza się rytmicznie i w równowadze, nie wkładając w to większego wysiłku;
kłus pośredni – nieco szybszy od kłusa roboczego i wymagający od konia niezacznego wydłużenia, stosowany jest najczęściej jako jeden z elementów ujeżdżania konia;
kłus wyciągnięty – przy każdym kroku koń maksymalnie wyciąga kończyny, chód ten wykonuje się jedynie podczas pracy na ujeżdżalni;
kłus zebrany – koń porusza się z podstawionym zadem, wykroki są mniej obszerne, lecz bardziej efektowne i sprężyste niż w kłusie pośrednim.^[1]

Wyróżnia się trzy rodzaje jazdy kłusem:

kłus anglezowany, stosowany najczęściej – jeździec rytmicznie podnosi ciało z siodła co drugi takt czyli w momencie, gdy para nóg ("zewnętrzna") przednia i ("wewnętrzna") tylna przesuwa się do przodu;
kłus ćwiczebny (wysiadywany), stosowany, gdy chcemy zyskać większą kontrolę nad koniem i użyć precyzyjnych pomocy. W kłusie ćwiczebnym jeździec nie unosi się w siodle. Stosowany jest przede wszystkim przy wykonywaniu wolt, półwolt i innych ćwiczeń oraz przy zmianach chodu konia;
kłus w półsiadzie, który polega na lekkim podniesieniu pośladków z siodła i pochyleniu tułowia, przy silniejszym (ale nie nadmiernym) oparciu w strzemionach – stosowany jest rzadziej, głównie jako ćwiczenie i w niektórych sytuacjach jazdy terenowej.^[1]

W jeździe w stylu western jeździ się przeważnie kłusem ćwiczebnym. Spowodowane jest to budową siodła, które w trakcie anglezowania lub robienia półsiadu nie zapewnia takiej stabilności jak siodło klasyczne, lecz powoduje, że wysiadywanie jest wygodne i przyjemne.

kłus wyciągnięty